Τελική Πρόταση για την Αναδιάταξη των Μονάδων του Ε.Σ.Υ.

ΠΡΟΤΑΣΗ  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΣΥ

ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ Υ.Πε. ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Υ.Υ.Κ.Α.

ΥΠΟΥΡΓΟΣ & ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ Υ.Κ.Α.

ΑΘΗΝΑ, 1 / 7 / 2011

1.   Πρόταση Λειτουργικής Αναδιάταξης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών ΕΣΥ

1.1.        Υπάρχουσα κατάσταση

Ο διάλογος για την παρούσα πρόταση ξεκίνησε με την εξαγγελία του Υπουργού Υ.Κ.Α. στις αρχές 2011 την 1/4/2011, προχώρησε με τις προτάσεις της αρμόδιας Επιτροπής (που συστήθηκε στις αρχές 2011), υπό το συντονισμό του Καθηγητή Λιαρόπουλου, όπως αυτές συζητήθηκαν σε όλες τις Δ.Υ.Πε., και ολοκληρώθηκε με την κατάθεση των προτάσεών τους, στις 3/6/2011 και 28/6/2011. Το παρόν άντλησε ιδέες και στοιχεία από όλα τα ανωτέρω, το ESY.net, τον Υγειονομικό Χάρτη, και αποτελεί την έκδοση της τελικής πρότασης του Υ.Υ.Κ.Α. (Διοικητές Υ.Πε., Γενικός Γραμματέας Υ.Υ.Κ.Α., Υφυπουργοί, Υπουργός) που εγκρίθηκε στο ΚΕΣΥΠΕ (29/06/2011), και από σήμερα είναι σε διαβούλευση έως 17/7/2011.

Όπως είναι γνωστό, οι υπηρεσίες του ΕΣΥ (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, κ.λπ.) εποπτεύονται (σε πρώτο επίπεδο) από τις επτά (7) Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.Πε.). Τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ είναι 131 (πλέον 2 ΝΠΙΔ, του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και του Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου, καθώς και των Νοσοκομείων του ΙΚΑ που περιήλθαν στο ΕΣΥ, δηλαδή του 1ου, 3ου και 7ου Νοσοκομείων ΙΚΑ Αθηνών, του 6ου Ογκολογικού Νοσοκομείου ΙΚΑ και του 2ου Νοσοκομείου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Θεσσαλονίκης). Επίσης, συνεκτιμήθηκε η μελλοντική εξέτασης ένταξης (4) μονάδων που δεν ανήκουν τώρα στο ΕΣΥ (Ερρίκος Ντυνάν, Αιγινήτειο, Αρεταίειο, Ευγενίδειο). Στους Πίνακες 1 – 2 (στο παράρτημα) παρουσιάζονται συγκεντρωτικά στοιχεία Νοσοκομείων ανά Δ.Υ.Πε. (λειτουργικά και προσωπικού αντιστοίχως) προς αξιολόγηση.

Οι κλίνες που λειτουργούν στο ΕΣΥ είναι περίπου 35.000 (46.000 είναι οι οργανικές), το σύνολο των νοσηλευθέντων το 2010 υπερέβη τα 2 εκατομμύρια, η Μέση Διάρκεια Νοσηλείας (ΜΔΝ) προσεγγίζει τις 4 ημέρες και η κάλυψη πλησιάζει το 70%. Οι κλινικές και λοιπές μονάδες είναι περίπου 2.000 στα 131 Νοσοκομεία (με σημαντικά όμως προβλήματα στην ουσιαστική ύπαρξή τους), συνεπώς οι κλίνες ανά κλινική είναι 17 -18, πολύ λιγότερες από τη σύσταση σχετικού νόμου για 25 κλίνες. Το πιο σημαντικό γεγονός είναι ότι παρουσιάζουν ουσιώδεις αποκλίσεις (1η και 4η Δ.Υ.Π.Ε άνω των 20 κλινών, οι υπόλοιπες κάτω των 20). Στόχος είναι οι κλινικές κατά μέσο όρο να πλησιάζουν τις 25 κλίνες, συνεπώς να μειωθούν 10 -15% (1.700 και κάτω) χωρίς να δημιουργούνται υπερμεγέθεις κλινικές. Αποκλίσεις παρουσιάζονται και στο παραγόμενο ανά κλινική έργο (π.χ. νοσηλευθέντες ανά κλινική) (Πίνακας 1 του Παραρτήματος). Αξιολόγηση πρέπει να γίνει από τις Δ.Υ.Πε. και στο προσωπικό, με έμφαση στους γιατρούς και στόχο η αναλογία έως 0,7 γιατροί/κλίνη να επιτευχθεί σε όλες τις μονάδες, όπως αντιστοίχως το νοσηλευτικό προσωπικό (1,1 ανά κλίνη) και το λοιπό (0,8 ανά κλίνη) (Πίνακας 2 του Παραρτήματος). Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι αντίστοιχη παρουσίαση γίνεται και στα 500 περίπου Εργαστηριακά Τμήματα, με στόχο την ύπαρξη ακτινολογικού και βασικών βιοπαθολογικών εργαστηρίων σε όλα τα Νοσοκομεία και αξονικού, μαγνητικού, παθολογοανατομικού, κυτταρολογικού, ανοσολογικού κ.λπ. στα κύρια. Η ανωτέρω υπάρχουσα κατάσταση δείχνει γενικά τα εξής προβλήματα:

1.      πολυδιάσπαση νοσοκομειακών υπηρεσιών με προβλήματα συσσώρευσής τους σε ορισμένα σημεία και έλλειψής τους σε άλλα, λόγω της ανάπτυξης του ΕΣΥ χωροταξικά (μ.ο. κάτω από 300 κλίνες ανά Νοσοκομείο, με τεράστιες αποκλίσεις: Νοσοκομεία κάτω των 60 κλινών έως Νοσοκομεία άνω των 1.000 κλινών).

2.      Διοικητές ή Διοικητικά Συμβούλια Νοσοκομείων που διοικούν Νοσοκομεία 30 κλινών, ενώ δίπλα αντίστοιχα όργανα διοικούν Νοσοκομεία εκατοντάδων κλινών.

3.      Διπλασιασμός την τελευταία 15ετία των κλινικών – μονάδων του ΕΣΥ (από 950 σε άνω των 1.900), χωρίς να αυξηθούν οι κλίνες του ΕΣΥ σημαντικά (από πλέον των 30.000 σε περίπου 35.000), με αποτέλεσμα τη πολυδιάσπαση των υπηρεσιών και το παράδοξο να υπάρχουν αλλού ελλείψεις προσωπικού και αλλού υπερβάλλουσα προσφορά και ανισοκατανομή.

4.      Μικρά Νοσοκομεία – Κέντρα Υγείας ή εξειδικευμένα Νοσοκομεία, που δεν εκπληρώνουν το ρόλο τους ως νοσοκομειακές μονάδες, μιας και πολύ κοντά βρίσκονται Νοσοκομεία πολύ μεγαλύτερου βεληνεκούς.

Αρχές, κριτήρια και στόχοι παρούσας πρότασης

Οι βασικές αρχές στις οποίες κινήθηκε η παρούσα πρόταση, μέσω των αντίστοιχων προτάσεων της αρμόδιας Επιτροπής, ανάλογης της ΕΣΔΥ, των Δ.Υ.Πε. και άλλων φορέων, είναι οι εξής:

α. αποτελεσματική και ισότιμη κάλυψη της πρόσβασης σε ολοκληρωμένες και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας προς τον πολίτη – ασθενή,

β. νέα – λειτουργική – βιώσιμη αρχιτεκτονική των μονάδων του ΕΣΥ για τη βέλτιστη κατανομή των εισροών του, με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων,

γ. βελτίωση της χρησιμοποίησης των υπηρεσιών υγείας και των πόρων του ΕΣΥ για καλύτερα αποτελέσματα,

δ. βελτίωση της αποδοτικότητας της σχέσης εισροές / εκροές, με παράλληλη ικανοποίηση των στόχων νομοθετημένων (Καλλικράτης) ή άλλων

παρεμβάσεων.

Για την παρούσα πρόταση λήφθηκαν υπόψη στοιχεία που συλλέγονται στο Υ.Υ.Κ.Α. (2010) και την ΕΛΣΤΑΤ (προηγούμενων ετών), στο ESY.net (2011), στις Δ.Υ.Πε. και στις ιστοσελίδες του Πανεπιστημίου Αθηνών -Τμήματος Νοσηλευτικής, της ΕΣΔΥ, κ.α. Έτσι, τα κριτήρια στα οποία βασίσθηκε η πρόταση, είναι:

α. πληθυσμιακά ή/και γεωγραφικά ανά νομό – περιφέρεια,

β. εισροές (κλίνες, προσωπικό, κ.λπ.),

γ. εκροές (νοσηλευθέντες, εξετασθέντες, ΜΔΝ, κάλυψη, κ.λπ.),

δ. δυνατότητες συνεργασιών εντός Νοσοκομείων,

ε. δυνατότητες συνεργασιών εκτός Νοσοκομείων,

στ. ελαχιστοποίηση δυσκολιών βαθμού υλοποίησης.

Τελικοί στόχοι του εγχειρήματος αυτού είναι:

α. η συν – διοίκηση Νοσοκομείων (με κοινό Διοικητή ή/και Διοικητικό Συμβούλιο),

β. η συνένωση ομοειδών κλινικών μονάδων και εργαστηρίων εντός του ίδιου Νοσοκομείου ή/και Νοσοκομείων που γειτνιάζουν,

γ. η μετατροπή μικρών μονάδων (Γ.Ν. – Κ.Υ. ή εξειδικευμένων) σε αντίστοιχες μονάδες Π.Φ.Υ. ή/και βραχείας – εξειδικευμένης νοσηλείας,

δ. η μελλοντική συγχώνευση ομοειδών δραστηριοτήτων σε υποστηρικτικές υπηρεσίες (διοικητικές, τεχνικές, ξενοδοχειακές, κ.λπ.),

ε. η ορθολογική κατανομή προσωπικού και άλλων πόρων, με σκοπό το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, τόσο στη νοσοκομειακή όσο και στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη του ΕΣΥ.

Απώτερος σκοπός του όλου εγχειρήματος θα πρέπει να είναι η πλήρης ενοποίηση των συνδιοικούμενων ή διασυνδεόμενων Νοσοκομείων, σε ένα ΝΠΔΔ, με στόχο την πλήρη ενοποίηση των υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον τομέα των ξενοδοχειακών, διοικητικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών.

Προτάσεις για κοινό Διοικητή και Δ.Σ.

Με βάση την ανωτέρω επεξεργασία του πληροφοριακού μας υλικού, καταλήξαμε αρχικά στην παρακάτω πρόταση (Πίνακας 3) συν-διοίκησης Νοσοκομείων (Συγκροτημάτων) με κοινό Διοικητή και Διοικητικό Συμβούλιο.

Μετατροπή χρήσης Νοσοκομείων – Κ.Υ.

Από τις προτάσεις των Δ.Υ.Πε., και σε συνέχεια των ανωτέρω, προτείνεται η μετατροπή χρήσης των εξής:

1η Δ.Υ.Πε. (Αθήνα)

1. Γ.Ν. Πατησίων: μετατρέπεται σε πλήρες Κ.Υ. Αστικού Τύπου, με μονάδα βραχείας νοσηλείας (5 – 10 κλινών) και μονάδα υποστήριξης ασθενών με νεοπλασίες στην ανακουφιστική φροντίδα (5 – 10 κλινών), που προτείνεται να υπαχθεί στο Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς «Οι Άγιοι Ανάργυροι».

2. Γ.Ν. Σπηλιοπούλειο «Η Αγία Ελένη»: μετατρέπεται σε πλήρες Κ.Υ. Αστικού Τύπου, με μονάδα βραχείας νοσηλείας (5 – 10 κλινών) και μονάδα υποστήριξης ασθενών με νεοπλασίες στην ανακουφιστική φροντίδα ή προβλήματα από εγκεφαλικά επεισόδια (5 – 10 κλινών), που προτείνεται να υπαχθεί στο Νοσοκομείο Αθηνών «Η Ελπίς» (ή εναλλακτικά στο Γενικό Νοσοκομείο Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου»).

3. Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής: καταργείται και στη θέση του λειτουργεί άμεσα Κ.Υ. Αστικού Τύπου (Ραφήνας), με μελλοντικό στόχο να γίνει Γ.Ν. Ανατολικής Αττικής (200 κλίνες) μέσω ΕΣΠΑ (ΠΕΠ Αττικής). ·

2η Δ.Υ.Πε. (Πειραιάς)

Γ.Ν. Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα»: μετατρέπεται σε πλήρες Κ.Υ. Αστικού Τύπου με μονάδα βραχείας νοσηλείας (5 – 10 κλινών), χειρουργεία μίας ημέρας νοσηλείας (5 – 10 κλινών), ηπατολογικό και δερματολογικό ιατρείο, οδοντιατρικό τμήμα για την εξυπηρέτηση ειδικών ομάδων ασθενών, διαγνωστικό κέντρο (βιοπαθολογικό – ακτινοδιαγνωστικό), ΜΤΝ και μονάδα υποστήριξης ασθενών με νεοπλασίες στην ανακουφιστική φροντίδα, που προτείνεται να υπαχθεί στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας Πειραιά «Ο Άγιος Παντελεήμων» (εναλλακτικά στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»).

3η – 4η Δ.Υ.Πε. (Θεσσαλονίκη)

1. Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων: μετατροπή του σε πλήρες Κέντρο Υγείας Αστικού Τύπου, που προτείνεται να υπαχθεί στο Π.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «ΑΧΕΠΑ».

2. Νοσοκομείο Ειδικών Παθήσεων (Λοιμωδών) Θεσσαλονίκης: μετατροπή του σε πλήρες Κέντρο Αίματος για τη Θεσσαλονίκη, που προτείνεται να υπαχθεί στο Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο».

5η Δ.Υ.Πε.

Καμία μετατροπή, αλλά ανάπτυξη των Γ.Ν. – Κ.Υ. Κύμης και Καρύστου, ως μονάδες Π.Φ.Υ., βραχείας νοσηλείας, μιας ημέρας χειρουργείων, ΜΤΝ και αποκατάστασης.

6η Δ.Υ.Πε.

1. Γ.Ν. – Κ.Υ. Κρεστένων: μετατροπή του σε πλήρες Κ. Υ. Αγροτικού Τύπου, με μονάδα βραχείας νοσηλείας – αποκατάστασης (5 – 10 κλινικών).

2. Ανάπτυξη όλων των Γ.Ν. – Κ.Υ. (Ληξούρι, Καλάβρυτα, Μολάοι, Κυπαρισσία), ως αντίστοιχη πρόταση στην 5η Δ.Υ.Πε. (ανωτέρω).

7η Δ.Υ.Πε.

1. Γ.Ν. – Κ.Υ. Νεάπολης: μετατροπή του σε Κ. Υ. Αστικού Τύπου με μονάδα βραχείας νοσηλείας και αποκατάστασης.

2. Μελλοντική εξέταση χρηματοδότησης και δημιουργίας ενός κεντρικού Νοσοκομείου στο Λασίθι.

Συνενώσεις Κλινικών

Στο συγκεντρωτικό Πίνακα 5 αναλύονται οι οργανικές κλίνες (46.000), οι λειτουργούσες κλίνες (35.000) με κάλυψη περίπου 70% και οι προτεινόμενες λειτουργούσες κλίνες (33.000) με κάλυψη περίπου 80% (νέες προτεινόμενες οργανικές κλίνες 35.000 περίπου). Μεταξύ των προτεινομένων κλινών, περίπου 550 κλίνες θα μπορούσαν να ονομασθούν «ειδικές θέσεις», με στόχο να διατεθούν σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες (Ελληνικές ή Ξένες). Από το σύνολο των γιατρών που εξυπηρετούν τις παραπάνω κλίνες (17.000), προτείνεται η ανακατανομή περίπου 600 εξ αυτών για την κάλυψη των νέων αναγκών του ΕΣΥ, η κάλυψη 80 θέσεων ιατρών για την υποστήριξη υποστελεχωμένων κλινικών (από τις 680 που διορίζονται σήμερα), και η εξέταση ανακατανομών των υπολοίπων ιατρών εργαστηριακών και απεικονιστικών (2.000) και λοιπών ειδικοτήτων (έως 4.000). Τέλος, από τα

2.000 συνολικά τμήματα ή μονάδες, 360 περίπου προτείνεται να συνενωθούν (30 περίπου συνενώσεις εκτός Νοσοκομείου, 330 συνενώσεις κλινικών εντός Νοσοκομείων και 40 περίπου να μεταφερθούν σε άλλα Νοσοκομεία) με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των λειτουργούντων κλινικών και μονάδων να περιοριστεί σε κάτω από 1.700 (Πίνακας 5 στο τέλος του παρόντος κεφαλαίου και ανάλυση αυτού ανά Δ.Υ.Πε. στο παράρτημα, όπου καταγράφονται διεξοδικά οι ανωτέρω προτεινόμενες αλλαγές). Αντίστοιχη με την ανωτέρω πρόταση θα γίνει άμεσα από τις Δ.Υ.Πε. στους εργαστηριακούς και απεικονιστικούς τομείς (περίπου 900 υφιστάμενα τμήματα και μονάδες, με δυνατότητα μείωσής τους κατά 10%) (Πίνακας 5α στο τέλος του παρόντος κεφαλαίου).

1η Δ.Υ.Πε.: χαμηλοί δείκτες παραγόμενου έργου στα νοσοκομεία που προτείνεται η μετατροπή χρήσης τους (Γ.Ν. Σπηλιοπούλειο και Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής), καθώς και σε αυτά που μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά (Γ.Ν. Πατησίων), ενώ σημαντική θα είναι η συνδρομή μονάδων νοσοκομείων που τίθενται

υπό κοινή διοίκηση (π.χ. Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» και Οφθαλμιατρείο Αθηνών, Γ.Ν.Α. Σισμανόγλειο και Γ.Ν. Μελισσίων, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» και Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς»).

2η Δ.Υ.Πε.: οι δείκτες παραγόμενου έργου συνηγορούν υπέρ της μετατροπής χρήσης του Γ.Ν. Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα», με ανάπτυξη σχετικών υποστηρικτικών δράσεων.

3η Δ.Υ.Πε.: διαμόρφωση ροών εξυπηρέτησης ασθενών (με βάση τους δείκτες νοσηλευθέντες ανά ιατρό παθολογικού και χειρουργικού τομέα) στα υπό κοινή διοίκηση νοσοκομεία Γ.Ν. Κοζάνης και Γ.Ν. Πτολεμαΐδας, καθώς και στα υπό κοινή διοίκηση νοσοκομεία Γ.Ν. Βέροιας και Νάουσας, Γ.Ν. Έδεσσας και Γιαννιτσών, καθώς και στα Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς» και «Άγιος Δημήτριος» (ειδικά στους δείκτες

του χειρουργικού τομέα).

4η Δ.Υ.Πε.: χαμηλοί δείκτες παραγόμενου έργου στο νοσοκομείο που προτείνεται η μετατροπή χρήσης του (Νοσοκομείο Ειδικών Παθήσεων) και διαμόρφωση ροών εξυπηρέτησης ασθενών (με βάση τους δείκτες νοσηλευθέντες ανά ιατρό παθολογικού και χειρουργικού τομέα) στα υπό κοινή διοίκηση Νοσοκομεία Γ.Ν. Κιλκίς και Γ.Ν.-Κ.Υ. Γουμένισσας.

5η Δ.Υ.Πε.: διαμόρφωση ροών εξυπηρέτησης ασθενών (με βάση τους δείκτες νοσηλευθέντων ανά τομείς) στα υπό κοινή διοίκηση Νοσοκομεία (Π.Γ.Ν. και Γ.Ν. Λάρισας), καθώς και στα αντίστοιχα Νοσοκομεία Ευρυτανίας, Φωκίδας, Βοιωτίας και Εύβοιας.

6η Δ.Υ.Πε.: διαμόρφωση ροών εξυπηρέτησης ασθενών στα υπό κοινή διοίκηση Νοσοκομεία Γ.Ν. Αγρινίου και Γ.Ν. Μεσολογγίου (ειδικά στους δείκτες του χειρουργικού τομέα), καθώς και στην ομάδα των νοσοκομειακών μονάδων των Νομών Ηλείας, Αργολίδος, Λακωνίας, Κεφαλληνίας και Ιωαννίνων.

7η Δ.Υ.Πε.: διαμόρφωση ροών εξυπηρέτησης ασθενών στις μονάδες υγείας του Νομού Λασιθίου (ειδικά στους δείκτες νοσηλευθέντων ανά τομείς). Σε συνδυασμό με τη συνολική εικόνα των νέων λειτουργουσών κλινών, προτείνεται να έχουμε στο μέλλον 83 νοσοκομειακά συγκροτήματα στο ΕΣΥ με 33.000 περίπου κλίνες (ήτοι 400 κλίνες περίπου ανά νοσοκομειακό συγκρότημα), δεδομένο που με βάση τα διεθνή πρότυπα δημιουργεί συνθήκες καλύτερων από σήμερα λειτουργιών και οικονομιών κλίμακας. Επιπρόσθετα, με την παρούσα πρόταση δημιουργείται ένα δίκτυο ΜΕΘ – ΜΑΦ, με συνολικά 1.000 περίπου κλίνες και μέσο ποσοστό κάλυψης μεγαλύτερο του

80%, όπως φαίνεται στον συγκεντρωτικό Πίνακα 7 (ανάλυση στο παράρτημα, Πίνακες 7.1 – 7.7). Τέλος, προβλέπεται ότι στα 83 νοσοκομειακά συγκροτήματα θα δημιουργηθούν 60 περίπου οργανωμένα ΤΕΠ, έως το τέλος του 2011.

Περαιτέρω, στις τροποποιήσεις οργανισμών θα εξετασθούν:

1. Πραγματικές συγχωνεύσεις ΝΠΔΔ, έτσι ώστε να υπάρχει όχι μόνο ενιαία διοίκηση, αλλά και ενιαίος προϋπολογισμός, ενιαίο πρόγραμμα προμηθειών, ενιαίος οργανισμός (που διευκολύνει την κινητικότητα του προσωπικού) και αυτόματη ενοποίηση διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών.

2. Εσωτερικές συνενώσεις τμημάτων ανά τομέα στα Νοσοκομεία, με σκοπό (α) τη δημιουργία μεγάλων τμημάτων (δύναμης 25 -45 κλινών), έτσι ώστε η συνένωση δυνάμεων να είναι πραγματική και (β) στα επαρχιακά Νοσοκομεία, τη δημιουργία μικτών τμημάτων (τομέων) αντίστοιχα μεγάλης δύναμης κλινών (π.χ. μικτό χειρουργικό τμήμα, στο οποίο θα συστεγάζονται χειρουργοί και ουρολόγοι, ή ΩΡΛ-λόγοι, οφθαλμίατροι και ορθοπεδικοί).

Οι εσωτερικές αυτές συνενώσεις θα εξασφαλίσουν τα εξής:

-Μείωση αναγκών εφημερίας γιατρών και απαιτήσεων για επικουρικούς γιατρούς, ιδίως στις περιπτώσεις όπου γίνονται προσλήψεις για να καλυφθεί το πρόγραμμα εφημεριών.

-Μείωση της κατάτμησης του νοσηλευτικού προσωπικού σε πολλά μικρά νοσηλευτικά τμήματα, που οδηγεί σε αδυναμία να διεκπεραιωθούν οι βάρδιες του νοσηλευτικού προσωπικού και κατά συνέπεια αύξηση των αναγκών.

-Μείωση των απαιτήσεων σε αποθέματα – ανάγκες φαρμάκων και υγειονομικού υλικού που βρίσκεται στα φαρμακεία των τμημάτων, λόγω μείωσης του αριθμού των τμημάτων και άρα και των αντίστοιχων φαρμακείων και διαχειρίσεων – προμηθειών.

-Μείωση του διοικητικού κόστους συντονισμού και τροφοδοσίας των νοσηλευτικών τμημάτων και παράλληλα μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, συνεπώς και λειτουργικών δαπανών.

Για να επιτευχθούν οι εσωτερικές αυτές συνενώσεις, απαιτείται:

1. Ενιαίο μικτό παθολογικό τμήμα -τομέα, στον οποίο θα ανήκουν όλες οι παθολογικές υποειδικότητες, πλην π.χ. καρδιολόγων και παιδιάτρων.

2. Ένα ή δύο ενιαία μικτά χειρουργικά τμήματα -τομείς ανά επαρχιακό νοσοκομείο (αναλόγως του μεγέθους) πλην π.χ. μαιευτικής γυναικολογίας.

3. Ενιαίο μικτό τμήμα απεικονιστικών εργαστηρίων.

4. Ενιαίο μικτό τμήμα βιοπαθολογικών εργαστηρίων.

5. Εξειδικευμένα εργαστηριακά τμήματα (π.χ. ανοσολογικό, κυτταρολογικό, κ.λπ.) στο κύριο Νοσοκομείο, που θα εξυπηρετούν και τα διασυνδεόμενα κοντινά Νοσοκομεία.

Τέλος, θα εξετασθεί η δημιουργία ενός Κέντρου – Μονάδας Αποκατάστασης ανά Περιφέρεια (Αθήνα – Πολυκλινική και Κερατέα, Πειραιάς – Ασκληπιείο, Μακεδονία – Κατερίνη και Νάουσα, Θράκη -Αλεξανδρούπολη, Δυτική Ελλάδα – Ρίο, Θεσσαλία – Λάρισα ή Στερεά Ελλάδα – Λαμία και Κρήτη – Νεάπολη). Μονάδες Χρονίων Νοσημάτων θα δημιουργηθούν στα επικεφαλής Νοσοκομεία (ιδιαίτερα στα Περιφερειακά και τα μεγάλα των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά). Στο πλαίσιο αυτό, με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα δίκτυο μονάδων διαχείρισης χρονίων νοσημάτων (ογκολογικά νοσήματα, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια), με εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς στα περιφερειακά ή μεγάλα μητροπολιτικά Νοσοκομεία, μαζί με ένα δίκτυο μονάδων και περισσότερα στην πρόταση του κ. Λιαρόπουλου).

Νομοθετικές ρυθμίσεις

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις που έγιναν με τα άρθρα 62 και 69 του Ν. 3918/2011 και το άρθρο 66 του ψηφισθέντος στις 16/6/2011 (Ν. 3984) νομοσχεδίου «Δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων και άλλες διατάξεις» προβλέπουν:

1. Κοινός Διοικητής και Αναπληρωτής/ές Διοικητής/ές Αν το σύνολο των κλινών των διασυνδεόμενων Νοσοκομείων είναι άνω των 400 κλινών προβλέπεται κοινός Διοικητής και Αναπληρωτής Διοικητής. Σε περιπτώσεις διασύνδεσης δύο και πλέον Νοσοκομείων και ανεξάρτητα του αριθμού των οργανικών κλινών, προβλέπεται δυνατότητα διορισμού Αναπληρωτή Διοικητή ανά (διασυνδεόμενο) Νοσοκομείο. Προβλέπεται δυνατότητα, με απόφαση Υπουργού Υ.Κ.Α., μετάθεσης Διοικητών και

Αναπληρωτών Διοικητών Νοσοκομείων, καθώς και παύσης Διοικητών διασυνδεόμενων Νοσοκομείων και ορισμού αυτών ως Υποδιοικητών με την ίδια απόφαση. Ο Αναπληρωτής Διοικητής των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων ασκεί το έργο του χωρίς αμοιβή, εφόσον επιλέξει την πλήρη και αποκλειστική απασχόλησή του στο Πανεπιστήμιο και (αν είναι γιατρός) την άσκηση κλινικού και εργαστηριακού έργου σε Πανεπιστημιακή Κλινική, Εργαστήριο ή Μονάδα Νοσοκομείου του ΕΣΥ.

2. Ενιαίο συλλογικό όργανο διοίκησης (Δ.Σ.) Για τα Νοσοκομεία που διασυνδέονται προβλέπεται 5μελές Δ.Σ. στα κάτω των 400 κλινών και 7μελές Δ.Σ. στα άνω των 400 κλινών, ως εξής:

α) Κοινός Διοικητής των διασυνδεόμενων Νοσοκομείων, ο οποίος ορίζεται ως Πρόεδρος του Συμβουλίου.

β) Δύο μέλη στα διασυνδεόμενα Νοσοκομεία έως 399 οργανικές κλίνες και τέσσερα μέλη στα διασυνδεόμενα Νοσοκομεία με 400 και άνω οργανικές κλίνες, που ορίζονται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τους αναπληρωτές τους. Στην τελευταία περίπτωση ορίζεται υποχρεωτικά ως μέλος του Δ.Σ. ο κοινός Αναπληρωτής Διοικητής.

γ) Έναν εκπρόσωπο των ιατρών, που υπηρετούν στα διασυνδεόμενα Νοσοκομεία, ο οποίος εκλέγεται μαζί με τον αναπληρωτή του, από τους ιατρούς Ε.Σ.Υ. και τους ιατρούς μέλη Δ.Ε.Π. που υπηρετούν στα Νοσοκομεία (μέχρι την εκλογή τους, ο εκπρόσωπος του μεγαλύτερου Νοσοκομείου).

δ) Έναν εκπρόσωπο του λοιπού, πλην των ιατρών προσωπικού του Νοσοκομείου, ο οποίος εκλέγεται, μαζί με τον αναπληρωτή του από το λοιπό, πλην των ιατρών, προσωπικό των Νοσοκομείων (μέχρι την εκλογή τους, ο εκπρόσωπος του μεγαλύτερου Νοσοκομείου).

Η λειτουργία του διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 13, 14 και 15 του Ν. 2690/99 που αφορούν τη λειτουργία των Συλλογικών Οργάνων Διοίκησης. Με Υπουργική απόφαση καθορίζονται οι αρμοδιότητες του ενιαίου ΔΣ. Σε κάθε περίπτωση ο τόπος συνεδριάσεων και οι μετακινήσεις προσωπικού είναι αρμοδιότητα του κοινού Διοικητή, ενώ οι προμήθειες και η διαχεριση των υπηρεσιών είναι αρμοδιότητα του ενιαίου ΔΣ.

Έδρα του ενιαίου συλλογικού οργάνου Διοίκησης είναι το μεγαλύτερο σε οργανική δύναμη κλινών Νοσοκομείο (εξαιρουμένων των ψυχιατρικών). H συγκρότηση του ενιαίου συλλογικού οργάνου Διοίκησης γίνεται με απόφαση του Υπουργού Υ.Κ.Α. Η θητεία των μελών του Συμβουλίου είναι διετής.

3. Συμβούλια Διοίκησης

Στα νοσοκομεία που λειτουργούν με διασύνδεση και διοικούνται από ενιαίο Διοικητικό Συμβούλιο, συνιστάται με απόφαση του Διοικητή της οικείας ΥΠΕ, Συμβούλιο Διοίκησης, το οποίο συγκροτείται από :

α) Τον κοινό Διοικητή των διασυνδεόμενων Νοσοκομείων ή μέλος του ενιαίου συλλογικού οργάνου Διοίκησης (Αναπληρωτή διοικητή ή άλλον) ως Πρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης.

β ) Το Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας, με τον αναπληρωτή του.

γ) Τον Προϊστάμενο της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας με τον νόμιμο αναπληρωτή του.

δ) Τον Προϊστάμενο της Διοικητικής-Οικονομικής Υπηρεσίας, με τον νόμιμο αναπληρωτή του.

ε) Τον Προϊστάμενο της Τεχνικής-Ξενοδοχειακής Υπηρεσίας, με τον νόμιμο αναπληρωτή του.

Η θητεία των μελών του Συμβουλίου είναι διετής και η λειτουργία του διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 13, 14 και 15 του ν.2690/99 που αφορούν τη λειτουργία των Συλλογικών Οργάνων Διοίκησης. Με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε. καθορίζονται οι αρμοδιότητες που ασκούνται από το Συμβούλιο Διοίκησης.

4. Συντονισμός Υπηρεσιών

Ο συνολικός συντονισμός των ιατρικών υπηρεσιών των νοσοκομείων που θα λειτουργήσουν με ενιαία συλλογική Διοίκηση, ασκείται από τον Συντονιστή Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας του μεγαλύτερου σε οργανική δύναμη κλινών Νοσοκομείου (εξαιρουμένων των ψυχιατρικών). Ο τρόπος άσκησης του συνολικού συντονισμού των ιατρικών υπηρεσιών των νοσοκομείων, που θα λειτουργήσουν με ενιαία συλλογική Διοίκηση, καθορίζονται με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε.

Ο συνολικός συντονισμός των Υπηρεσιών (Νοσηλευτική, ΔιοικητικήΟικονομική, Τεχνική -Ξενοδοχειακή, Πληροφορική) των Νοσοκομείων που θα λειτουργήσουν με ενιαία συλλογική Διοίκηση, ασκείται από τον Προϊστάμενο των αντίστοιχων Υπηρεσιών του μεγαλύτερου σε οργανική δύναμη κλινών Νοσοκομείου (εξαιρουμένων των ψυχιατρικών). Ο τρόπος άσκησης του συνολικού συντονισμού των εν λόγω υπηρεσιών των νοσοκομείων, που θα λειτουργήσουν με ενιαία συλλογική Διοίκηση, καθορίζονται με απόφαση του Διοικητή της οικείας Υ.Πε.

5. Απαραίτητη ενέργεια (άμεσα)

Η συνένωση κλινικής – εργαστηρίου – μονάδας με άλλη (ή άλλες) μπορεί να γίνει με τροποποίηση του/ων οργανισμού/ών του/των Νοσοκομείου/ων, που αφορά. Με στόχο να μην υπάρξει πρόβλημα στο συντονισμό – διεύθυνση του ενιαίου κλινικού τμήματος, προτείνεται νομοθετική ρύθμιση ή εναλλακτικά η έκδοση εγκυκλίου με το παρακάτω περιεχόμενο: «Σε κάθε τμήμα ή μονάδα προΐσταται γιατρός αντίστοιχης ειδικότητας, που κατέχει θέση Συντονιστή Διευθυντή ή ο μοναδικός (Συντονιστής) Διευθυντής. Σε περίπτωση που υπηρετούν δύο ή περισσότεροι Συντονιστές Διευθυντές σε ένα ιατρικό τμήμα ή μονάδα, ως υπεύθυνος για το συνολικό συντονισμό του τμήματος ή της μονάδας ορίζεται, με απόφαση του Διοικητή, μετά από πρόταση του Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας και εισήγηση του Επιστημονικού Συμβουλίου, ο Συντονιστής Διευθυντής ως Διευθυντής τμήματος ή μονάδας, με βάση τα κριτήρια του άρθρου 37 του Ν. 2519/97. Κατά τη διαδικασία ορισμού, η αρχαιότητα γενικότερα συνεκτιμάται, σε συνδυασμό με το κύρος μεταξύ των συναδέλφων και τα λοιπά τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, όπως η διοικητική και επιστημονική εμπειρία, επιστημονική επάρκεια και η εν γένει δραστηριότητα, η συμπεριφορά προς τους νοσηλευόμενους και γενικά στον προσερχόμενο πολίτη καθώς και το πνεύμα συνεργασίας με το επιστημονικό και λοιπό προσωπικό του Νοσοκομείου». Εναλλακτικά, η αρχική πρόταση είναι η ανάθεση καθηκόντων στο Συντονιστή Διευθυντή του Τμήματος του Νοσοκομείου υποδοχής.

6. Απαραίτητες ενέργειες το 2011

Με στόχο την πλήρη ενοποίηση των υποστηρικτικών (ομοειδών) δραστηριοτήτων (ξενοδοχειακές, τεχνικές, διοικητικές, οικονομικές, εργαστηριακές, κ.λπ.) θα εξεταστεί σε επόμενο στάδιο η πλήρης – πραγματική συγχώνευση ΝΠΔΔ (Νοσοκομείων) είτε με ΠΔ (κατάργηση – δημιουργία Νοσοκομείων) είτε με Νόμο. Στόχος είναι όχι μόνο η ενιαία διοίκηση, αλλά και ο ενιαίος προϋπολογισμός, το ενιαίο πρόγραμμα προμηθειών και ο ενιαίος οργανισμός που θα διευκολύνει την κινητικότητα του προσωπικού και την ενοποίηση υπηρεσιών, μεταξύ των διασυνδεόμενων Νοσοκομείων.

Τέλος, με το σκεπτικό του Κεφαλαίου 1.5 προτείνεται να περιληφθεί και διάταξη που να προβλέπει:

1. Την ενιαία εφημερία κατά τομέα, σύμφωνα με τα ανωτέρω (πλην των αναφερομένων τμημάτων) ή στα μεσαία Νοσοκομεία, σε π.χ. 2 μικτές κλινικές κάθε τομέα.

2. Τη δημιουργία ενιαίων νοσηλευτικών τμημάτων κατά τα ανωτέρω. Αυτό δεν προσκρούει στην παρούσα πρόταση του Υ.Υ.Κ.Α., γιατί αυτή στην πλειοψηφία της δεν αναφέρεται σε νοσηλευτικά τμήματα, αλλά μόνο σε ιατρικά.

Ανάλυση κόστους – οφέλους

Στις επιμέρους αρχικές προτάσεις των οικείων Δ.Υ.Πε. δε περιλήφθηκε ανάλογη πρόταση. Στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθεροποίησης αναφέρονται τα εξής:

Αναδιάταξη του ΕΣΥ: Η δράση περιλαμβάνει τις συγχωνεύσεις των Νοσοκομείων με βάση στοιχεία από τον Υγειονομικό Χάρτη. Με την αποτελεσματικότερη χρήση των Υπηρεσιών Υγείας και τις συγχωνεύσεις των Νοσοκομείων, το ΥΥΚΑ στοχεύει να πετύχει οικονομίες κλίμακας για όλο το σύστημα, που θα έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη πρόσβαση των πολιτών και τη μείωση του λειτουργικού και διοικητικού κόστους. Επιπρόσθετα θα επιτευχθεί καλύτερη χρήση της δυναμικότητας του συστήματος υγείας (κλίνες), με αποτέλεσμα και τη μείωση της δαπάνης για τις χρησιμοποιούμενες κλίνες, μιας και η επιβάρυνση των δαπανών ανά μονάδα παραγόμενης υπηρεσίας είναι μικρότερη σε μονάδες με υψηλά ποσοστά κάλυψης σε σχέση με ποσοστά κάλυψης κάτω του 70%. Η πολιτική για τις αναδιατάξεις των Νοσοκομείων ανακοινώνεται αρχές του Ιουλίου 2011. Το ετήσιο διοικητικό και λειτουργικό κόστος Νοσοκομείων – Κ.Υ. ΕΣΥ για το 2011 εκτιμάται ότι θα πλησιάσει τα 2,4 δισεκ. €. Τα προαναφερόμενα μέτρα θα μπορούσαν να μειώσουν το κόστος κατά 7,5% λόγω και των οικονομιών κλίμακας και να οδηγήσουν εν τέλει σε συνολική μείωση του κόστους ύψους 150 εκατ. ευρώ, για την χρονική περίοδο 2012 -2015. Η μείωση αυτή περιλαμβάνει αντίστοιχη μείωση στις διαθέσιμες κλίνες 4%, εκτίμηση που αποτελεί το ελάχιστο της πρόβλεψης (περίπου 1400 κλίνες), και μπορεί να επεκταθεί στο 8% (άνω των 2800 κλινών), και θα οδηγήσει με τη σειρά της σε επιπρόσθετη εξοικονόμηση ύψους 150 εκατ. ευρώ. Τα δημοσιονομικά οφέλη που θα επιτευχθούν κατά τη διάρκεια των ετών 2012 -2014 θα αρχίσουν να φαίνονται ήδη κατά το ήμισυ (75 εκατ. ευρώ) εντός της χρονικής περιόδου 2012-2013.

Πρόταση από τις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών στην τελική τους εισήγηση υπήρξε στη 3η Δ.Υ.Πε. (12 εκατ. ευρώ ετησίως) και την 6η Δ.Υ.Πε. (6 εκατ. ευρώ ετησίως).

Με δεδομένες τις οικονομίες κλίμακας στη μείωση του διοικητικού κόστους από τις συνενώσεις διοικήσεων 50 περίπου Νοσοκομείων με την αφαίρεση 30 και πλέον Διοικητών ή Αναπληρωτών Διοικητών (και των Γραφείων τους), η διοικητική – οικονομική εξοικονόμηση εκτιμάται ετησίως σε 5 εκατ. ευρώ περίπου. Από την εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους εξαιτίας των συνενώσεων των κλινικών αναμένεται εξοικονόμηση 10% στα “overheads”, ήτοι 15 – 20 εκατ. ευρώ. Όμως, η πιο σοβαρή εξοικονόμηση πιστεύουμε ότι θα προκύψει από τις συν – λειτουργίες κλινικών – εργαστηρίων – μονάδων κυρίως υλικών, φαρμάκων και υπηρεσιών (50 εκατ. ευρώ περίπου). Συνεπώς, ο στόχος εξοικονόμησης έως το τέλος του 2012 είναι εφικτός για έως 75 εκατ. ευρώ (με βάση τα ανωτέρω) και συνδυάζεται με το γεγονός των στοιχείων των Δ.Υ.Πε. (μ.ο. 10 εκατ. ευρώ ανά Δ.Υ.Πε.).

Χρονοδιάγραμμα – υπευθυνότητες

Για ενιαίο Διοικητή (78), Αναπληρωτή Διοικητή (65) και Δ.Σ. (83), μετά την ψήφιση του επερχόμενου Νομοσχεδίου, απαιτούνται έως (83) Υπουργικές Αποφάσεις για τα Διοικητικά Συμβούλια και περίπου 83 για Διοικητές και Αναπληρωτές Διοικητές, που προτείνεται να εκδοθούν τον Αύγουστο του 2011.

Για τα Συμβούλια Διοίκησης και τον λοιπό συντονισμό των διασυνδεόμενων Νοσοκομείων, απαιτούνται αποφάσεις των οικείων Δ.Υ.Πε., που πρέπει να εκδοθούν στις αρχές Σεπτεμβρίου 2011 (αφού συντελεσθεί το ανωτέρω).

Για τη μετατροπή νοσοκομειακών μονάδων σε μονάδες εξειδικευμένες ή ΠΦΥ, απαιτούνται (8) Π.Δ. κατάργησής τους και (8) Κ.Υ.Α. χαρακτηρισμού τους ή ένταξής τους (άμεση ενεργοποίηση Δ.Υ.Πε. και αρμόδιων Διευθύνσεων ΠΦΥ και Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας) που υπολογίζεται να συντελεσθούν έως το τέλος του 2011.

Για τη συνένωση κλινικών εντός Νοσοκομείου, απαιτούνται τροποποιήσεις του οργανισμού 100 περίπου Νοσοκομείων για περίπου 330 τμήματα και επιπλέον 40 περίπου μεταφορές που συνολικά θα πλησιάσουν και τα 131 Νοσοκομεία (ΚΥΑ εντός 2011). Για τη συνένωση ή μεταφορά κλινικών εκτός Νοσοκομείου, απαιτούνται διπλές τροποποιήσεις οργανισμών. Συνεπώς, υπολογίζονται τροποποιήσεις στην πλειοψηφία των 131 Νοσοκομείων (πιθανόν και ενιαία).

Προτάσεις ενοποίησης ξενοδοχειακών – τεχνικών – λοιπών υπηρεσιών, θα πρέπει να τύχουν ενδελεχούς μελέτης σκοπιμότητας ανά Δ.Υ.Πε. (έως 20/7/2011) με στόχο να εγκριθούν στο ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ. (π.χ. 22/7/2011) για να προχωρήσουν με αντίστοιχες τροποποιήσεις οργανισμών (ΚΥΑ) έως το τέλος του 2011.

Μεταφορές προσωπικού μπορούν να γίνουν προσωρινά με αποφάσεις (οικείες Δ.Υ.Πε.) ή μόνιμα με μεταθέσεις -μετατάξεις (κείμενη νομοθεσία), έως το τέλος του 2011.

Νέα Νομοθεσία (ή ΠΔ) για συνενώσεις των διασυνδεόμενων ΝΠΔΔ – Νοσοκομείων θα εξετασθεί άμεσα, για να ψηφισθεί το 2011, με στόχο να ξεκινήσει από την αρχή του 2012.

Αναλυτικά:

α. Άμεσες ενέργειες του Υ.Υ.Κ.Α. (μετά την τυπική έγκριση της Πρότασης από το ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ.)

Έκδοση Υ.Α. [άρθρο 70 παρ. 3 του Ν.3918/2011 (Α΄ 31)] σχετικά με:

o τον ορισμό των Νοσοκομείων που διασυνδέονται και τον τρόπο διασύνδεσης,

o το είδος (ως προς τα νοσηλευτικά, επιστημονικά και εκπαιδευτικά ζητήματα) και τη λειτουργία τους.

• Έκδοση Υ.Α. (άρθρο 66 παρ. 11 του Ν.3979/2011), σχετικά με τις αρμοδιότητες που ασκούνται από τα Ενιαία Συλλογικά Όργανα Διοίκησης.

β. Ενέργειες του Υ.Υ.Κ.Α. (μετά την τυπική έγκριση της Πρότασης από το ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ.) μετά από εισηγήσεις Νοσοκομείων – Δ.Υ.Πε. προς τη Διεύθυνση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας:

• Έκδοση μεγάλου αριθμού Κ.Υ.Α. για τις συνενώσεις κλινικών ή τμημάτων εντός των Νοσοκομείων που θα συντελεστούν με αντίστοιχες τροποποιήσεις των οργανισμών τους [άρθρο 6 του Ν.2889/2001 (όπως ισχύει)]. Υπογραμμίζεται ότι σε κάθε τροποποίηση οργανισμού θα απεικονιστεί η αναδιατύπωση της Ιατρικής Υπηρεσίας του εκάστοτε Νοσοκομείου.

• Στην Πρόταση αναδιάαξης υπολογίζεται ότι πιθανόν να απαιτηθούν διπλές τροποποιήσεις οργανισμών για τη συνένωση κλινικών εκτός Νοσοκομείου. Για να αποφευχθεί η έκδοση μεγάλου αριθμού Κ.Υ.Α., στα δεδομένα πλαίσια της ισχύουσας νομοθεσίας, προτείνεται να γίνει η συνένωση μονάδων ή τμημάτων ενός Νοσοκομείου με έκδοση Κ.Υ.Α., όπως στην προηγούμενη περίπτωση, και στη συνέχεια να μεταφέρονται σε άλλο Νοσοκομείο με την έκδοση Υ.Α., όπως προβλέπεται άρθρο 12 του Ν.3204/2003, για τις μεταφορές τμημάτων ή μονάδων μεταξύ Νοσοκομείων. Επιπλέον, για περιπτώσεις μεταφοράς Πανεπιστημιακών Κλινικών από ένα Νοσοκομείο σε άλλο θα εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 13 του Ν.1397/1983, όπως ισχύουν σήμερα, με έκδοση Κ.Υ.Α. γ. Ενέργειες του Υ.Υ.Κ.Α. (μετά την τυπική έγκριση της Πρότασης από το ΚΕ.Σ.Υ.ΠΕ.):

• Έκδοση Π.Δ. σε συνεργασία της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας με τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για μετατροπή Γ.Ν. ή Γ.Ν. – Κ.Υ. σε Κέντρα Υγείας (Αστικού Τύπου ή μη Αστικού Τύπου).

2.   Πρόταση Ανακατανομής Υπηρεσιών ΠΦΥ του ΕΣΥ

Υπάρχουσα κατάσταση

Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτέλεσε βασικό συστατικό στοιχείο όλων των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών που συντελέστηκαν στο σύστημα υγείας στη χώρα μας τα τελευταία 25 και πλέον χρόνια. Ενώ όμως, σε επίπεδο επιστημονικού διαλόγου, διατυπώθηκαν όλο αυτό το διάστημα προτάσεις που χαρακτηρίζονται από πληρότητα και επαρκή τεκμηρίωση των εκάστοτε προτεινόμενων σχεδίων, σε επίπεδο πολιτικής πρακτικής παρατηρήθηκε ένας περιορισμός στην εφαρμογή νομικών διατάξεων, οι οποίες έμειναν ως έναν βαθμό ανενεργείς. Επιπρόσθετα, μέχρι σήμερα, δεν έχει πραγματοποιηθεί μια συστηματική αξιολόγηση των υπηρεσιών ΠΦΥ που έχουν παρασχεθεί και ιδιαίτερα αυτών από τα Κέντρα Υγείας, σημείο που επιχειρείται με την παρούσα πρόταση.

Η παραγωγή και η διανομή των υπηρεσιών ΠΦΥ στο ΕΣΥ γίνεται μέσω ενός δικτύου 1.800 μονάδων (ΚΥ/ΠΠΙ/ΠΙ), καθώς και μέσω των Εξωτερικών Ιατρείων των 133 Νοσοκομείων. Τα 200 Κέντρα Υγείας (ΚΥ) αποτελούν αποκεντρωμένες μονάδες των Νοσοκομείων του ΕΣΥ, ενώ τα 1600 Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία/Περιφερειακά Ιατρεία (ΠΠΙ/ΠΙ) αποκεντρωμένες μονάδες των Κέντρων Υγείας. Η κατανομή των δομών ΠΦΥ του ΕΣΥ, ανά Δ.Υ.Πε. και συνολικά, παρουσιάζεται στον Πίνακα 9, η δε κατανομή του προσωπικού που υπηρετεί σε αυτές

Στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου να δοθούν απαντήσεις στα προβλήματα οργάνωσης και λειτουργίας των φορέων Π.Φ.Υ. στην Ελλάδα, συστήθηκε με τον Ν. 3918/2011 το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), στο οποίο μεταφέρονται και εντάσσονται ως υπηρεσίες, αρμοδιότητες και προσωπικό οι Κλάδοι Υγείας Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΙΑΚ-ΕΤΑΜ, ΟΠΑΔ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ), οι οποίες θα βρίσκονται σε συμβατική λειτουργική διασύνδεση και συντονισμό με τις μονάδες ΠΦΥ του Ε.Σ.Υ. (Κέντρα Υγείας, ΠΠΙ/ΠΙ) και τις μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης των Ο.Τ.Α., διαμορφώνοντας έτσι τις προϋποθέσεις για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών εξωνοσοκομειακής φροντίδας (πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, δημόσια υγεία, κοινωνική φροντίδα, προαγωγή της ψυχικής υγείας και αντιμετώπιση εξαρτήσεων) σε έναν ενιαίο χώρο πρωτοβάθμιας υγείας.

Αρχές και κριτήρια

Τα κριτήρια στα οποία βασίστηκε η παρούσα πρόταση, κάνοντας χρήση των λειτουργικών δεδομένων του 2010, όπως αυτά καταγράφονται στην «Έκθεση αποτελεσμάτων ΥΥΚΑ & των Μονάδων του ΕΣΥ 2010» (έκδοση της Γενικής Γραμματείας ΥΥΚΑ, Μάρτιος 2011) και των καταγραφών στο ESY.Net το πρώτο 4μηνο του 2011, καθώς και σχετικών προτάσεων των Δ.Υ.Πε., είναι τα εξής:

• Στελέχωση Μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ

• Αξιολόγηση λειτουργικών δεδομένων Μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ

• Προσβασιμότητα Μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ και απόσταση από Νοσοκομείο Αναφοράς

• Πληθυσμός ευθύνης και περίοδοι αυξημένης ζήτησης υπηρεσιών υγείας Τελικοί στόχοι του εγχειρήματος αυτού είναι, μέσω:

• ανακατανομών προσωπικού, για μια ορθολογικότερη αξιοποίηση του προσωπικού εντός της ίδιας Δ.Υ.Πε.

• εξέτασης αλλαγών χρήσης Μονάδων Υγείας (Νοσοκομεία-ΚΥ σε ΚΥ, ΚΥ σε ΠΠΙ, ΠΙ σε ΠΠΙ), όχι μόνο για μείωση του κόστους παραγωγής των υπηρεσιών ΠΦΥ, καθώς και του λειτουργικού κόστους των μονάδων ΠΦΥ, αλλά κυρίως για την ποσοτική και ποιοτική διευθέτηση

του παραγόμενου έργου, και

• βέλτιστης αξιοποίησης του δικτύου ΠΠΙ/ΠΙ να καταστεί αποτελεσματικότερη η παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ, με την βελτίωση της αποδοτικής χρησιμοποίησης των υπηρεσιών και των πόρων του συστήματος.

Προτάσεις

Λαμβάνοντας υπόψη τα λειτουργικά στοιχεία των Κέντρων Υγείας του 2010 και κάνοντας αναγωγή των στοιχείων με βάση το υπηρετούν προσωπικό, προσδιορίστηκε ο μέσος μηνιαίος αριθμός επισκέψεων και εξετάσεων ανά ιατρό, νοσηλευτή και λοιπό προσωπικό (Πίνακας 15 στο Παράρτημα).

Με βάση τα στοιχεία αυτά, τις προτάσεις των Δ.Υ.Πε. και τον σχεδιασμό του ΥΥΚΑ, προτείνονται τα παρακάτω:

- Αξιοποίηση Μονάδων ΠΦΥ μετά από αλλαγή χρήσης τους:

o Μετατροπή χρήσης Νοσοκομείων-ΚΥ: μετατροπή ή ανάπτυξή τους σε πλήρη ΚΥ Αστικού ή μη Αστικού Τύπου με ΜΒΝ κ.λπ. (σχετική αναφορά στο κεφάλαιο 1.4).

o Μετατροπή χρήσης ΚΥ Α σε ΚΥ Β ή ΠΠΙ/ΠΙ ή αντιθέτως: με βάση τα κριτήρια που προτάθηκαν, οι Δ.Υ.Πε. θα πρέπει άμεσα να αναλάβουν σχετικές πρωτοβουλίες. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την εξέταση μετατροπής χρήσης των παρακάτω:

• από ΚΥ Α σε ΚΥ Β (ή ΠΠΙ) : Μανταμάδου (2η Δ.Υ.Πε.), Δυτ. Φραγκίστας & Λιδωρικίου (5η Δ.Υ.Πε.), Γκούρας, Λεβιδίου, Καστορείου, Άνω Χώρας, Αγνάντων & Δερβιζιάνων (6η Δ.Υ.Πε.),

• ΚΥ σε 2θέσιο ΠΠΙ: Ερυθρών (5η Δ.Υ.Πε.) ,

• ΠΙ σε 2θέσιο ΠΙ: Παρασκιών, Λειβαδίων, Πηγής Αρμενίων (7η Δ.Υ.Πε.),

• ΠΙ σε ΠΠΙ: Αγίων Δέκα, Τουρλωτής, Αρχανών, Παλαιόχωρας, Πανόρμου, Επισκοπής, Σελλίων, Γερανίου (σε ΠΠΙ Πλατανιά) (7η Δ.Υ.Πε.).

-Δημιουργία νέων Μονάδων ΠΦΥ στα Αστικά Κέντρα και στην Περιφέρεια:

Έχουν ολοκληρωθεί οι υποδομές και έχουν (ή σύντομα θα έχουν) ξεκινήσει τη λειτουργία τους τα παρακάτω ΚΥ Αστικού Τύπου: Ελευσίνας, Περιστερίου & προσεχώς Αντιμάχειας (2η Δ.Υ.Πε.), Καμένων Βούρλων (5η Δ.Υ.Πε.), Νέας Καλλικράτειας

(4η Δ.Υ.Πε.), Πολυκλινική-Κέντρο Αποκατάστασης Κερατέας. o Υπό ένταξη στον σχεδιασμό, με χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ, τόσο ΚΥ: Κερατσινίου (2η Δ.Υ.Πε.), Μεσοποταμίας (3η Δ.Υ.Πε.), Χανίων (7η Δ.Υ.Πε.), όσο και ενός δικτύου ΠΠΙ/ΠΙ: Ασπροπύργου (2η Δ.Υ.Πε.), Καλών Νερών (5η Δ.Υ.Πε.), Οβρυάς

(6η Δ.Υ.Πε.), Βενεράτου, Γαζίου, Αργυρούπολης, Άρβης, Δρακώνας, Σταβίων, Μακρύ Γιαλού & Γουρνών (7η Δ.Υ.Πε.) και Ειδικών ΠΙ: Γυναικείες Φυλακές & Κέντρο Απεξάρτησης Τοξικομανών Κρατουμένων Ελαιώνα Θηβών και στο Κατάστημα Κράτησης Δομοκού (5η Δ.Υ.Πε.), Κρατικοί Αερολιμένες Ηρακλείου & Χανίων (7η Δ.Υ.Πε.), ενώ επίκειται ΚΥ Λυκόβρυσης – Πεύκης και ΚΥ Αλίμου – Ελληνικού.

- Ανακατανομή προσωπικού σε Μονάδες ΠΦΥ του ΕΣΥ

Αξιολογώντας τα λειτουργικά δεδομένα των Μονάδων ΠΦΥ και την κάλυψη τους σε προσωπικό, οι Δ.Υ.Πε. θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες ανακατανομής προσωπικού, εντός των ορίων της περιφέρειας τους (και σε μερικές περιπτώσεις π.χ. νησιών και μεταξύ Δ.Υ.Πε.), με στόχο την βέλτιστη και αποδοτική λειτουργία τους.

Επιπρόσθετα και ενόψει της λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ προτείνεται:

-η επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των ΚΥ (τουλάχιστον όσων δύνανται να χαρακτηριστούν τύπου Α με επάρκεια προσωπικού), από μόνο πρωινό

ωράριο (08:00-15:00) σε λειτουργία 08:00-20:00, με την αναγκαία πιθανόν νομοθετική ή άλλη ρύθμιση, -η δημιουργία κέντρων εφημερίας μονάδων ΠΦΥ ή ακόμα και ανασχεδιασμός των ΚΥ, έτσι ώστε να προκύπτουν δύο τύποι λειτουργίας των ΚΥ (τύπου Α 24ωρης λειτουργίας και τύπου Β 16ωρης λειτουργίας με υποστήριξη της εφημερίας από ιατρούς υπόχρεους υπηρεσίας υπαίθρου), με την αξιοποίηση ειδικευμένων και ιατρών υπόχρεων υπηρεσίας υπαίθρου, εκεί όπου οι υφιστάμενοι ανθρώπινοι πόροι και η προσβασιμότητα των πολιτών το επιτρέπει, και

-η διαμόρφωση συμβατικού πλαισίου για τη διασύνδεση των μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ με τις μονάδες και τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ, από 1/9/2011 και μετά.

3. Συμπεράσματα

Σχετικά με την πρόταση (λειτουργικής) αναδιάταξης των Νοσοκομειακών Υπηρεσιών του ΕΣΥ, φαίνεται ότι επιτυγχάνονται οι βασικοί στόχοι του σχεδιασμού του ΥΥΚΑ, δηλαδή της:

• διαμόρφωσης μιας νέας βιώσιμης αρχιτεκτονικής των Μονάδων

• βέλτιστης αξιοποίησης των πόρων του συστήματος

• αποδοτικότερης και αποτελεσματικότερης λειτουργίας των Μονάδων αυτών. Στο πλαίσιο αυτών των στόχων γίνονται συγκεκριμένες προτάσεις για:

• συν-διοίκηση Νοσοκομείων, με 83 Διοικήσεις αντί των 131 (+2) και

σύνολο Διοικητών και Αναπληρωτών διοικητών 143 αντί 175 (+2).

• συνένωση άνω των 300 ομοειδών κλινικών/εργαστηρίων/μονάδων, με 33.000 προτεινόμενες λειτουργούσες κλίνες κάλυψης 75 -80% (και 35.000 οργανικές κλίνες), με δυνατότητα διάθεσης μέχρι και 600 κλινών ως «ειδικές θέσεις» και περιορισμό των κλινικών τμημάτων και λοιπών μονάδων σε κάτω των 1.700 (από τα 2.000), καθώς και μεταφορά περιορισμένου αριθμού κλινικών τμημάτων (από Νοσοκομείο σε Νοσοκομείο), με συνολική εξέταση και του εργαστηριακού τομέα, έως 17/7/2011.

• μετατροπή χρήσης Μονάδων Υγείας, με 8 Νοσοκομεία – Κ.Υ. να μετατρέπονται σε Κ.Υ. Αστικού ή μη Αστικού Τύπου, με παράλληλη ανάπτυξη μονάδων βραχείας νοσηλείας, μονάδων ημερήσιας νοσηλείας, υποστήριξης ασθενών με νεοπλασίες στην ανακουφιστική φροντίδα, μονάδων αποκατάστασης, καθώς και ενός πλήρους Κέντρου Αίματος στην Θεσσαλονίκη (εξέταση ανάπτυξης άλλων 5-6).

• ορθολογική κατανομή προσωπικού, με ανακατανομή περίπου 600 ιατρών για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και αναγκών του συστήματος, καθώς και στοχευμένη κάλυψη ελλείψεων 80 ιατρών σε υποστελεχωμένες κλινικές, καθώς και νοσηλευτικού προσωπικού, μέσω της ανακατανομής των εγκεκριμένων προσλήψεων προσωπικού, έτσι ώστε να επιτευχθούν βέλτιστες αναλογίες ιατρών, νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού προς κλίνες ΕΣΥ.

Σχετικά με την πρόταση ανακατανομής Μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ, προτείνεται όπως υποστηριχθεί με τις παρακάτω ενέργειες οργανωτικής και λειτουργικής ανασυγκρότησης του συστήματος ΠΦΥ, ενόψει και της λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ:

• Ανάπτυξη ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ΠΦΥ, με βασικούς άξονες: α) την ολοκλήρωση της περιφερειακής διάρθρωσης του συστήματος ΠΦΥ σε επίπεδο Δ.Υ.Πε., με την ανάθεση αρμοδιοτήτων σε Υποδιοικητές Υ.Πε., τη συγκρότηση Επιστημονικών Συμβουλίων ΠΦΥ στις Δ.Υ.Πε. και τη διαμόρφωση ενός Ενιαίου Κανονισμού Λειτουργίας των Μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ, β) την ολοκλήρωση της εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (τουλάχιστον ασφαλισμένων ΟΓΑ) και την ανάπτυξη πρωτοκόλλων διαχείρισης χρονίων νοσημάτων & παραγόντων κινδύνου, και γ) υποστήριξη από τις Δ.Υ.Πε. της λειτουργίας του ESY.net και του Υγειονομικού Χάρτη, ως εργαλείων αξιολόγησης του παραγόμενου έργου και αποτελεσματικής αναδιάταξης Μονάδων ΠΦΥ, καθώς και λήψης αποφάσεων για δέσμες παρεχομένων υπηρεσιών ΠΦΥ, με βάση τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού.

• Την εξέταση μετατροπής της χρήσης έως 9 ΚΥ από τύπου Α σε τύπου Β (ή ΠΠΙ) και ενός σε 2θέσιο ΠΙ, την ένταξη σε λειτουργία έως 6 νέων ΚΥ, τη δημιουργία έως 5 νέων ΚΥ, τη δημιουργία ενός δικτύου 11 ΠΠΙ/ΠΙ και 5 Ειδικών ΠΙ, τη μετατροπή 3 ΠΙ σε 2θέσια ΠΙ και 8 ΠΙ σε ΠΠΙ. Επίσης, προτείνεται η εξέταση μετακίνησης 70 περίπου ιατρών, 170 θέσεων νοσηλευτικού προσωπικού και 90 θέσεων λοιπού προσωπικού (σύνολο 330 περίπου θέσεις) μεταξύ των Μονάδων ΠΦΥ του ΕΣΥ, καθώς και την κάλυψη αναγκών σε περίπου 50 ιατρούς, με στόχο τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πολίτες.

• Διαμόρφωση συνθηκών συμβατικής ή/και λειτουργικής διασύνδεσης με Μονάδες ΠΦΥ Φ.Κ.Α. (κυρίως του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) και με το δίκτυο των συμβεβλημένων με ΟΠΑΔ/ΟΑΕΕ ιατρών, μέσω της σύναψης μιας σύμβασης μεταξύ ΕΟΠΥΥ και Υ.Υ.Κ.Α για ΚΥ-(Π)ΠΙ., προκειμένου οι παρεχόμενες υπηρεσίες για τους ασφαλισμένους του Οργανισμού από τις Μονάδες ΠΦΥ του ΕΣΥ να συνοδεύεται από τη δέσμευση, με τη μορφή ενός συμβολαίου παροχής, και οι αμοιβές με το ICPC-2 (DRGs στην ΠΦΥ).